
زندگی پر از پیچیدگیها و پستی بلندیهاست درست مثل مسیری که هر روز قدم در آن میگذاریم. هر قدم یک تجربه است و هر تجربه اثری بر جای میگذارد. اما گاهی این مسیر ناهموارتر از آن چیزی میشود که انتظارش را داریم. انگار زمین زیر پایمان دیگر آن استحکام همیشگی را ندارد.
این حس شاید برای خیلی از ما آشنا باشد به خصوص وقتی پا به دهههای میانی زندگی میگذاریم. حس میکنیم که بدنمان دیگر آن همراه همیشگی و بینقص نیست. یک درد کوچک در کمر یک تیر کشیدن ناگهانی در زانو یا حتی یک شکستگی ساده بعد از یک زمین خوردن معمولی کافی است تا زنگ خطر در ذهنمان به صدا درآید.
شاید از خودمان بپرسیم “چرا؟ چرا حالا؟” و پاسخ کمی پیچیدهتر از یک دلیل ساده است. این تغییرات بخشی از فرآیند طبیعی پیری هستند. بدن ما مانند یک ساختمان قدیمی به مرور زمان دچار فرسودگی میشود. مصالح آن ضعیفتر میشوند و استحکام اولیهاش را از دست میدهد.
یکی از این مصالح مهم استخوانهای ما هستند. این ساختارهای حیاتی که قامت ما را استوار نگه میدارند و از اندامهای داخلیمان محافظت میکنند در طول زندگی دائماً در حال بازسازی هستند. سلولهای استخوانی به طور مداوم بافتهای فرسوده را از بین میبرند و بافتهای جدید را جایگزین میکنند. اما با افزایش سن این تعادل به هم میخورد. سرعت تخریب استخوان از سرعت بازسازی آن بیشتر میشود و در نتیجه تراکم استخوانها کاهش مییابد.
این کاهش تراکم میتواند ما را در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دهد. بیماریای که در آن استخوانها به تدریج ضعیف و شکننده میشوند و احتمال شکستگی آنها افزایش مییابد. پوکی استخوان اغلب به عنوان “بیماری خاموش” شناخته میشود زیرا در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارد. فرد ممکن است سالها به این بیماری مبتلا باشد بدون اینکه از آن آگاه باشد. تا اینکه یک شکستگی ناگهانی او را متوجه وجود مشکل کند.
شکستگیهای ناشی از پوکی استخوان میتوانند عواقب جدی و طولانیمدتی داشته باشند. شکستگی لگن به عنوان یکی از شایعترین و خطرناکترین انواع شکستگی در افراد مسن میتواند منجر به بستری شدن طولانیمدت در بیمارستان کاهش تحرک و وابستگی به دیگران شود. حتی در برخی موارد میتواند تهدیدکننده زندگی باشد.
اما خبر خوب این است که پوکی استخوان یک بیماری اجتنابناپذیر نیست. با اتخاذ یک سبک زندگی سالم و انجام اقدامات پیشگیرانه میتوانیم خطر ابتلا به این بیماری را به طور قابل توجهی کاهش دهیم و استخوانهای خود را تا حد امکان قوی و سالم نگه داریم.
یکی از مهمترین این اقدامات تغذیه مناسب است. استخوانها برای حفظ سلامت و استحکام خود به مواد مغذی خاصی نیاز دارند. کلسیم ویتامین D پروتئین و فسفر از جمله مهمترین این مواد مغذی هستند.
کلسیم ماده معدنی اصلی سازنده استخوان است. دریافت کافی کلسیم در طول زندگی به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی که استخوانها در حال رشد و تکامل هستند بسیار مهم است. منابع خوب کلسیم عبارتند از لبنیات (شیر ماست پنیر) سبزیجات برگ سبز تیره (کلم بروکلی اسفناج) ماهیهای استخواندار (ساردین سالمون) و آجیل و دانهها (بادام کنجد).
ویتامین D به جذب کلسیم از روده کمک میکند. بدن ما میتواند ویتامین D را در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید تولید کند. اما با افزایش سن توانایی پوست در تولید ویتامین D کاهش مییابد. بنابراین مصرف مکملهای ویتامین D به ویژه در فصول سرد سال و برای افرادی که کمتر در معرض نور خورشید قرار میگیرند توصیه میشود.
پروتئین یکی دیگر از مواد مغذی ضروری برای سلامت استخوان است. پروتئین به ساخت و ترمیم بافتهای استخوانی کمک میکند. منابع خوب پروتئین عبارتند از گوشت مرغ ماهی تخم مرغ لبنیات حبوبات و آجیل و دانهها.
فسفر نیز نقش مهمی در ساختار استخوان دارد. منابع خوب فسفر عبارتند از لبنیات گوشت مرغ ماهی تخم مرغ حبوبات و آجیل و دانهها.
علاوه بر تغذیه مناسب ورزش منظم نیز برای سلامت استخوانها ضروری است. ورزش به ویژه ورزشهای تحمل وزن (مانند پیادهروی دویدن پریدن و وزنه برداری) باعث تحریک سلولهای استخوانی و افزایش تراکم استخوان میشود.
ورزشهای تعادلی (مانند یوگا و تای چی) نیز میتوانند به بهبود تعادل و کاهش خطر زمین خوردن و شکستگی کمک کنند.
ترک سیگار و مصرف الکل نیز از جمله اقداماتی هستند که میتوانند به حفظ سلامت استخوانها کمک کنند. سیگار باعث کاهش تراکم استخوان و افزایش خطر شکستگی میشود. الکل نیز میتواند با اختلال در جذب کلسیم و ویتامین D به استخوانها آسیب برساند.
علاوه بر این انجام آزمایش سنجش تراکم استخوان به ویژه برای افراد بالای ۶۵ سال و افرادی که در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند توصیه میشود. این آزمایش میتواند به تشخیص زودهنگام پوکی استخوان و شروع درمان مناسب کمک کند.
درمان پوکی استخوان معمولاً شامل ترکیبی از داروها تغییرات در سبک زندگی و مکملهای غذایی است. داروها میتوانند به کاهش سرعت تخریب استخوان و افزایش تراکم استخوان کمک کنند. تغییرات در سبک زندگی شامل تغذیه مناسب ورزش منظم ترک سیگار و مصرف الکل است. مکملهای غذایی میتوانند به تامین مواد مغذی مورد نیاز استخوانها کمک کنند.
بنابراین با اتخاذ یک سبک زندگی سالم و انجام اقدامات پیشگیرانه میتوانیم استخوانهای خود را قوی و سالم نگه داریم و از بروز پوکی استخوان و عواقب ناخوشایند آن جلوگیری کنیم.
به یاد داشته باشیم که سلامت استخوانها یک سرمایهگذاری بلندمدت است. هرچه زودتر به فکر حفظ سلامت استخوانهای خود باشیم در سنین بالاتر از زندگی سالمتر و فعالتری برخوردار خواهیم بود.
این مسیر نیازمند صبر پشتکار و آگاهی است. باید به بدن خود گوش دهیم نیازهای آن را بشناسیم و برای تامین این نیازها تلاش کنیم. باید به یاد داشته باشیم که هیچ راه حل جادویی وجود ندارد. سلامت یک فرآیند مستمر است که نیازمند تلاش و تعهد مداوم است.
در این مسیر میتوانیم از کمک متخصصان نیز بهرهمند شویم. پزشکان متخصصان تغذیه و فیزیوتراپها میتوانند با ارائه راهنماییهای تخصصی و tailored به ما در حفظ سلامت استخوانها و پیشگیری از پوکی استخوان کمک کنند.
پس بیایید با هم قدم در این مسیر بگذاریم و با اتخاذ یک سبک زندگی سالم استخوانهای خود را قوی و سالم نگه داریم. بیایید با هم به استقبال سالهای پیری برویم با قامتی استوار و لبخندی بر لب.
Leave a Reply